izigame.me

I AM THE KING WHO WILL CREATE A UTOPIA WHERE EVERYONE IS PEACEFUL

Atlus yine harika bir iş çıkarmış! P5R ile tanışmamın üzerinden sadece 5-6 ay geçti ama bu adamların yaptığı her iş beni tatmin etmekle kalmıyor, adeta zirve yaşatıyor. Her oyunlarından kalite akıyor. Metaphor ise oynadığım üçüncü Atlus oyunu ve kesinlikle JRPG türünün zirve örneklerinden biri.
(Bu inceleme sığmadığı için yorumdan devam edilmiştir haberinize oyunun en önemli şeylerinden biri Archtypelerede orada değindim haberinize.)
Bu incelemede oyunun hikayesine, sunduğu içeriğe, klasik Persona mekaniklerine eklenen yenilikler varmı ?, özgürlük seviyesine,Bosslara ve combata,sanat tasarımına, müziklerine ve dünyasına değineceğim. Ama önce şu sorulara cevap vermek istiyorum: Oyunu ne kadar beğendim? Neden %100 tamamlamalısınız? Fiyatına değer mi?
Öncelikle, benim için Metaphor kesinlikle en sevdiğim ilk 10-15 oyun arasına girer. Ancak P5R’nin yeri bende çok özel olduğu için ona ulaşamaz. Bunu baştan belirteyim. Yine de Metaphor’a bayıldım! Eğer önceki Persona oyunlarını oynadıysanız, bu oyunu kesinlikle oynamalı ve bitirmelisiniz. Sakın “klasik Atlus oyunu” diyerek 2-3 saat oynayıp bırakmayın! Her Atlus oyununda olduğu gibi sona ulaştığınızda zirve duygular yaşatan, sizi derinden etkileyen bir deneyim sunuyor.
Eğer daha önce Persona tarzı bir oyun oynamadıysanız, başlangıçta biraz yabancılık çekebilirsiniz. Bu, bazı oyuncuların erken bırakmasına neden olabiliyor. Ama size şunu söyleyeyim: Ben P5R’ye ilk 20 saat içinde alışamamıştım, ama sonra deli gibi sevdim. Mekanikleri ve oyunun nasıl işlediğini kavradıktan sonra kesinlikle çok seviyorsunuz. Ayrıca, bu oyunlar bolca diyalog içeriyor ve sürekli okuma gerektiriyor. Lütfen bu sizi sıkmasın! Çünkü bir noktadan sonra okuduğunuz her şey sizi içine çekiyor ve kendinizi tamamen hikayenin içinde buluyorsunuz. Tabii ki iyi bir İngilizce bilgisi de gerekiyor. Eğer en azından iyi bir gramer ve kelime hazneniz yoksa, oyunu oynamanızı pek önermem. Ama yeterli seviyede İngilizceniz varsa, lütfen başlayıp hemen bırakmayın. Kendinizi zorlayın! Ben de P5R oynarken çok sinirlenmiş,sövmüş,böyle oyun olmaz demiş, hatta oyunu bir kere silmiştim ama sonuç olarak alışınca en sevdiğim oyun oldu. (Bu dediklerim P5R için, Metaphor’a ise doğrudan sevgiyle başladım! :D)
Gelelim fiyat konusuna. Bu oyun kesinlikle fiyatını hak ediyor. Zaten oynama süreme bakarsanız, 100 saatten fazla bir deneyim sunduğunu görebilirsiniz. Kesinlikle kuruşu kuruşuna “İyi ki almışım!” dedirtiyor. Ama yalan yok, biraz pahalı. O yüzden indirimde yakalamak daha mantıklı olabilir.
Peki, %100 bitirmeli misiniz? Kesinlikle evet! Eğer önceki Persona oyunlarını oynayıp sevdiyseniz, bunu da tüm başarımlarıyla bitirmeye çalışmalısınız. Üstelik önceki oyunlara kıyasla çok daha keyifli ve zorlayıcı başarımlara sahip. Persona oyunlarını dümdüz oynayan biri bile %100 yapabiliyordu ama Metaphor’da kesinlikle bir rehberle oynamak gerekiyor. Bu noktada size Game8 sitesinin günü gününe ne yapılması gerektiğini gösteren rehberini öneriyorum. Ayrıca, attığım ekran görüntülerinde birçok yardımcı bilgi var, onlara da bakarsanız sevinirim. Bana da danışabilirsiniz! Özellikle nadir başarımlara göz atın. Önceden nasıl alınacağını bilmek, kaçırmamanız açısından önemli. Zaten incelerseniz, ne kadar kolay olduklarını göreceksiniz.Şimdi, artık asıl incelemeye başlıyorum!
Hikaye: Kralsız bir Krallık Kralını arıyor,
Bu hikaye; uzun bir macera,dolu dolu keşif, mücadelelerin üstesinden gelme savaşı, müttefikler ve sağlam dostluklar kurma çabası,ırkçlık kavramını ortadan kaldırma çabası, insanlığa dini özgürlüğü,adaleti,barışı,eşitliği ve doğru kralı getirme mücadelesidir. Kısacası, bu oyun bize Thomas More'un Utopiasını farklı bir hikayeye büründürerek çeşitli şekillerde anlatan diğer bir Utopia efsanesidir. Eğer okumuşsanız, Protoganistimizin amacını çoktan anlamışsınızdır. Hikaye boyunca onun macerasını bizzat yaşayacak ve bir nevi yol göstericisi olacaksınız.
Olaylar, birçok kabilyenin bir arada yaşadığı The United Kingdom of Euchroniada adlı krallıkta geçiyor. Antagonistimizin bir önceki kralı öldürmesiyle birlikte, oyun boyunca göreceğimiz boş taht için büyük bir mücadele başlıyor. Biz ise bu kabilyeler arasında en nadide olanı bir Eldayız ama en fazla dışlanan ve ırkçılık yapılan kabilyede biziz çünkü herkez bu kabilye yüzünden dünyadaki büyü gücünün yozlaştığına ve bunun bazı kabilyelerin mutasyona uğratıp farklı fiziki değişime uğrattığını yada canavarlaştırdığını idda ediyor ama aslında Elda tribesinin çok büyük bir önemi ve geçmişi var sırrını diyemiyorum spo olur neyse bu kargaşanın ortasında, başkente önemli bir görevle geliyoruz. Ana hedefimiz, tahtın asıl sahibi olan prensi ölümcül lanetten kurtarmak ve onu hak ettiği yere, tahta ulaştırmak. Ancak süreç bundan ibaret değil. Taht için yarışan birçok aday var ve biz oyun boyunca hem bu adaylarla politik anlamda mücadele edecek, hem de antagonistimizin kirli planlarını engelleyerek onun Utopiamıza ters bir distopya, yani kaos ve yıkım yaratmasına mani olmaya çalışacağız, Bunuda dağ gibi sağlam müttefikler oluşturarak yapacağız. Aynı zamanda, prensi lanetten nasıl kurtaracağımızı da çözmemiz gerekecek.
Burada basitçe aktardığım olaylar aslında spoiler vermeden söyleyebileceklerim. Hikayeye dahil olduğunuzda, kendinizi "Burada ne oluyor? Ben neyin içine düştüm?" diye sorarken bulacaksınız. Zaten oyunun sonundaki kırılma noktaları ve ters köşeler aklınızı başınızdan alacak. "İşte hikaye budur!" diyeceksiniz.
Yan hikayeler: Bu serüvende birçok kişiyle tanışacak ve her karakterin kendi hikayesine de şahit olacaksınız. Karakterlerin yaşadığı sorunlar, Utopia’nın inşasında aşılması gereken temel problemlere güzel atıflarda bulunuyor ve bunların nasıl çözüme kavuşması gerektiğini gözler önüne seriyor. Yine de, bence Persona 5 Royal kadar iyi yan hikayeleri yok. Ancak birçok oyunun yan hikayelerini ezip geçtiğini rahatlıkla söyleyebilirim.
Fantastik Diyarı Keşfet!
Oyunun içeriği oldukça geniş; tıpkı Personalarda olduğu gibi birçok aktivite barındırıyor. Bu da oyunu zevkli kılan en önemli unsurlardan biri. Ana hikaye bölümleri dışında, oyun seni serbest bıraktığında gerçekten özgürsün. İstersen bondlarını yükselterek farklı hikayelere tanıklık edebilir, istersen dungeonları temizleyebilir, yemek yapabilir, balık tutabilir, kılıcınla sörf yapabilir, kolezyumda savaşabilir,İndirimleri kollayıp ekipmanlar için alışverişler yapabilir, karakterlerini geliştirmeye kasabilir ya da Royal Virtues’lerini çeşitli aktivitelerle artırabilirsin. Kısacası, seçim tamamen sana ait. Ancak %100 başarı yapmayı planlıyorsan, kesinlikle Game8’in hazırladığı sıraya göre ilerlemeni tavsiye ederim.
"Peki, Persona oyunlarına kıyasla yeni bir mekanik sunuyor mu?" diye sorabilirsiniz. Çünkü burada saydığım her şey zaten o oyunların temel mekaniklerinden. Maalesef, neredeyse hiçbir büyük yenilik yok. Aynı formül üzerine kurulu, yalnızca küçük yenilikler içeren bir oyun ki şu an aklıma bile gelen belirgin bir yenilik belki şu Bounty yada Runner ile bir yerlere seyahat etme olayı gibi şeyleri sayabiliriz ama bence sadece combatta falan gelmiş oda azıcık.Bence yine de eğlenceli. Aynı mekanikleri farklı bir hikaye ve tasarımla sunarak ve biraz geliştirerek riske girmeden başarılı bir iş çıkardıklarını düşünüyorum.
Fantastik Ortaçağ’ın içindeki Leonardo Da Vinci Animesi
Bu kısımda oyunun karakter, dünya, boss, silahlar, itemler, ana menü tasarımları, çizim stili, anime sahneleri ve müziklerine değineceğim ki, oyunun en iyi kısmı zaten bunlar. Oyundaki her bir karakterin tasarımı, renklendirmesi, giyimi ve kişiliği enfes bir şekilde oluşturulmuş. Her biri akılda kalıcı ve ayırt edici özelliklere sahip, kesinlikle farklı bir şey oynuyormuşsun hissini veriyor. Keza dünyası da öyle; Akademia, Kapital ve diğer krallıklar olsun, hatta bazen seyahat ederken karşılaştığımız diyarın doğal güzellikleri, gerçekten bambaşka bir dünyaya taşıyor.

Oyunu bitirdikten sonra üzerine bir şeyler yazmak istedim çünkü beklediğim ve beklentimin çok yüksek olduğu bir oyundu. Peki oyun beklentilerimi karşıladı mı? Bazılarını karşıladı ama bazılarını ise ne yazık ki karşılamadı. Ki karşılamadığı noktalar daha fazla olduğundan ne yazık ki benim için hayal kırıklığı diyebileceğim bir oyun oldu. Ha bu demek değil ki oyun kötü. Oyun gayet iyi. Sadece benim kafamda beklediğim oyun değil bu oyun. Önce benim için neden hayal kırıklığı olduğundan sonra iyi bulduğum yanlarından bahsedeyim.
Öncelikle oyunun girişi bence Atlus'un diğer oyunlarına kıyasla epey zayıf. En azından benim oynadıklarıma kıyasla. Oyunun beni hikayesine alabilmesi epey vakit aldı. Bu da özellikle oyunun ilk kısımlarının çok sıkıcı geçmesine neden oldu. Combat'ı ve müzikleri aslında aşırı güzel olsa da ana karakter ve hikayesi içine alamadı maalesef. Ama belli bir noktadan sonra oyun temposunu oturtunca ve konseptini kavrayınca güzel ilerledi. Ancak oyunda tüm olayların koptuğu ve arkasından büyük plot twist'lerin açıklandığı uzunca bir kısım var. Tam olarak bu kısma kadar oyun aynı Persona 5 gibi yavaş ama güzel bir tempo ile ilerlerken bir anda finale gidip bitti diyebilirim. Bu noktadan sonra bence oyun hem karakter sayısı olarak hem de hikaye parçaları olarak eksik hissettirdi bana. Açıklanan plot twist'in kendisi ise hem oldukça kafa karıştırıcı hem de temeli yeterince sağlam değil diyebilirim. Öncesinde yapılmış pek bir foreshadowing yok, varsa da ben kaçırdım. Ve bu noktadan sonra hikayenin ilerleyiş ve bitiş şekli de epey alışılagelmiş diyebilirim. Ayrıca oyunun karakterlerini bireysel olarak sevsem de bana oyunun sonuna kadar ne gerçekten arkadaşlarmış gibi hissettirebildiler ne de bir ekip gibi. Ayrıca bu oyun gibi yetişkinlere yönelik tema ve konsepti olan bir ürüne bence "arkadaşlığın gücü" gibi konseptler pek yakışmıyor. Ya da en azından ben yakıştıramıyorum. Yakıştıramadığım bir diğer şey ise bu konseptte ve temada bir hikaye için karakterler fazla "iyi". İyiden kastım neredeyse tüm karakterler Lawful Good alignment'ına sahipler. Özellikle ana karakterin bu kadar iyi olması. Bu tarz senaryolarda başta ana karakter olmak üzere oyundaki karakterlerin saf beyaz ya da saf siyah değil de gri olmaları ya da seçimler ile iki taraftan birine yönlendirilebilir olmaları bence daha uygun. Şimdi bu konuda ufak bir spoiler'a giricem. Oyunu oynamadıysanız ve merak ediyorsanız kesinlikle bakmayın. Ana karakterimizin oyundaki prensin kendisini ideal olarak gördüğü bir formun ete kemiğe bürünmüş hali olması elbette bu durumun en büyük nedeni. Bundan dolayı oyunda öyle olmasaydı böyle olsaydı demek biraz anlamsız kalıyor. Ancak bu bir hikaye tercihi olmuş olsa bile beni alabilen bir hikaye tercihi olmadı maalesef. Twist yapıcam diye zorlarken hikaye temasına göre fazla masalsı kalan bir ana karakter oluşmuş. Twistlere hiç girmeden gri bir ana karakter yapılmış olsaydı daha memnun ayrılırdım diyebilirim . Ve bir de bence oyun plot twist yapmaya bence biraz fazla zorluyor kendisini. Olan twistler genel olarak pek etkileyemedi beni. Persona 5'te hayran kalmıştım mesela. Ancak bu konuya yapılan twisti anlatmadan konuşamayacağım için üzerinde durmam mantıksız olur. O yüzden geçiyorum o noktayı. Kısacası hikaye ile ilgili çoğu şeyden pek hoşnut değilim diyebilirim.
Diğer bir nokta ise bence bu oyun Persona olmak ve Shin Megami Tensei olmanın arasında çok fazla kalıp ne ikisinden birisi olabilmiş, ne ikisi de olabilmiş, ne de ikisi de olamayıp kendince bir tarz oluşturabilmiş. Oyun hepsinin ortasında kalıp tek başına bir şey olamamış gibi hissettirdi bana. Öncelikle bence bu oyundaki gece gündüz döngüsü ve takvim sistemi tamamen gereksiz. Aynı şekilde karakter bond'ları da gereksiz. Oyundan bunları komple çıkartıp SMT5V gibi ilerleyen bir oyun yapsalardı oyundaki bu arada kalmışlığı büyük oranda engellerdi diye düşünüyorum. Çünkü oyun temel ilerleyişte Persona iken oynanışında ise SMT olmuş. Oyunun oynayışı büyük oranda mükemmel ve aşırı zevkli olsa da klasik SMT tarzı çok kazık boss savaşları var ve oyun sizden epey uzun bir süre grind yapmanızı istiyor özellikle oyunun son kısımlarında, hikaye bir anda ilerleyip final yapmaya karar vermişken. Yani bence bu iki önemli kısım birbirleriyle zıtlaşıyorlar oyunda.
Ve son olarak benim sevemediğim şeylerden birisi ise bu oyundaki genel karakter tasarımları. Bu tarz orta çağ ve politika temalı oyunlara bence kedi/tavşan kulaklı, tilki/köpek kuyruklu, kafasından ya da belinden kanatlar çıkan, boynuzları olan, humanoid hayvan tasarımı gibi daha çok animelerde göreceğimiz uçuk karakter dizaynlarını ben yakıştıramıyorum. Bana isekai bir anime izliyormuşum ya da çok ucuz ve dandik bir JRPG oynuyormuşum hissi uyandırıyor bu tasarımlar. Ve bu kalitedeki bir oyuna yakıştıramıyorum. Evet oyunda çok fazla ırkçılık temaları var ve bunlar için konulmuş şeyler ama ben açıkçası klasiklemiş elf, ork, insan, cüce, goblin, buçukluk gibi ırkların kullanılmasını tercih ederdim. Bunlarla da gayet iyi verilebilirdi o ırkçı temalar.
Sevdiğim kısımlardan da hızlıca bahsetmem gerekirse oyunun combat'ı kesinlikle çok iyi. SMT5'in kullandığı combat ile çok benzer olmakla beraber Archetype'lar aracılığıyla oyuna eklenen job sistemi de aşırı güzel olmuş. Eğer savaş sırasında bu Archetype'ları değiştirebilseydik bence çok daha iyi olurdu ama şu anki haliyle de gayet iyiler ve eğlenceliler. Karakterlerın sınıflarını Persona'daki gibi sınırlı tutmayıp sürekli değiştirmek sonraki oyunlarda da isteyeceğim bir sistem gayet. Onun dışında müzikler her Atlus oyununda olduğu gibi muhteşemler. Shoji Meguro bence oyun dünyasında bu işte bir numaralı adam. Bu oyunda yine şaheserler çıkartmış. Yaratılan evren oldukça iyi. Temelleri sağlam ve aynı evrende başka oyunlar çıkarmaya çok müsait. Keza devam oyunu ya da yeni oyun geleceğine ben eminim. Karakterlerin de hemen hepsinin bireysel hikayeleri oldukça iyi. Hepsinin bir kişiliği var ve kendi başlarına ayakta durabiliyorlar. Bu da önceki Atlus oyunlarında pek göremediğimiz bir durumdu. Ve son olarak oyunun genel stili yine Persona 5'te olduğu gibi çok iyi. Oyunun menüleri, ara sahneleri, sahne geçişler, yükleme ekranları hepsi çok iyi. Zaten atlustan artık daha azını da bekleyemem. Çok iyi yapıyorlar bu işi.
Ve sanırım bu yazı bu kadardı. Aslında daha üzerine konuşabileceğim ve konuşmak isteyeceğim çok fazla şey var ama hemen hemen çoğuna değinmişimdir diye düşünüyorum. Tekrardan söylemek isterim ki oyun oldukça iyi bir oyun. Benim beklentilerim biraz fazla yüksekti oyundan. Ayrıca aynı stüdyonun aynı sene çıkardığı bir diğer oyun olan SMT5V ile kıyaslarsam çoğu noktada da onun gerisinde kalan bir yapım olmuş maalesef...
Oyuna puanım: 7/10

Önden belirteyim, oyunu sevdim. Ama beklentilerimi hiç karşılamadı. 9/10 bekliyordum, 7.5/10’luk oyunla karşılaştım. Gene de negatif basılacak kadar sıkıcı bir deneyim olduğunu da düşünmüyorum. 5/10’lar ve 10/10’lar arasında gidip gelen bir yapım adeta. Zaman zaman fazla sıkıcı, zaman zaman aşırı ilgi çekici. Günün sonunda sanat tasarımı ve temalar alıyor götürüyor.
Neden Sevdim: En temel sebebi en başından en sonuna kadar ana olay örgüsünün oldukça ilgi çekici olması. İşlenen temalar da oldukça ilgi çekici, hiçbir şeyin siyah veya beyaz olmadığı, gri alanlarda olan bir hikaye, gündelik hayatımda da pek fazla irdelediğim konular olduğu için severek takip ettim. Aynı Persona oyunları ve Jungian psikoloji referansları gibi bu oyun da başka sağlam eserlere ve felsefelere bol bol göndermelerde bulunuyor, kucaklıyor, konularını işliyor. Müzikleri epik ve başarılı. Genel olarak artistik seçimlerin de oldukça başarılı olduğunu düşünüyorum.
Neden Sevmedim: 2012’den beri Persona/SMT serileriyle haşır neşirim ve o zamandan beri çıkan oyunlarını günü gününe oynadım denebilir. Metaphor bir zıplayış yapamamış, sanki bir adım bile ileri taşımamış seriyi. Bu gameplay döngüsünü keşfedenler kendileri, üstüne başka stüdyonun Fire Emblem Three Houses’ında da benzer bir aktivite döngüsü ile “oyun akıyo ya” hissi sağlanmıştı, bana metaphor hiç akmıyormuş gibi geldi. Gerek kitlediği zaman fena kitlediği için ve başka sebeplerden. Gauntlet runner mesela özgürlük değil kısıtlama gibi geliyor adeta. Ben daha önceki bu gameplay döngüsünü kullanan oyunlarda daha özgür hissetmiştim. Enteresan bir şekilde koca bir tabletop fantasy RPG’den esinlenme oyun, dandik bi japon kasabasında bulaşıkçılık yaptığım Yu Narukami olmaktan daha kısıtlayıcı geldi bana. Combat konusunda uzun uzun eleştiriler yapılabilir. İşin ustalarına sormak lazım, ama benim gibi yarı casual adam için o konuda da pek bir gelişme yok. Arketip ağacını kasmak fazla uzun sürüyor. Ben 80 saat oynamışım oyunu daha kaç saat oynayıp da istediğim buildi yapacaktım acaba. Gereksiz uzun. (60 saat JRPG adam olana çoktur bile)
İlişki diyaloglarının son sekansları hariç voice acting yapmamaları garip geldi bana ya. Persona 5 artık dünyaca popüler bi oyun oldu. Bu kadar az bütçeleri olduğuna inanmak istemiyorum. Baştan aşağı seslendirmeli olsa steam deck’i kenara koyar autoplayde dinlerdim de 2024 yılında hepimizin beyni vertical video’dan sünger olmuşken uzun uzun yazı okumak dürüst olmam gerekirse zor. Yani yazı okuyamam demiyorum ama leisure aktivite olarak akşam saatimi ayırdığım şeyde daha az emek harcayıp keyif almak istiyorum diyelim. Ayrıca ben oyunun işlediği ırksal mevzular yüzünden karakter ilişkilerinin biraz sığ kaldığını düşündürttü. Günün sonunda her şey ırksal/sınıfsal mevzulara geliyordu, bir kısımdan sonra sakız gibi geldi, yarısına yakınını da atlattığımı söyleyebilirim. Neyse ki atlatınca ana olay örgüsünden pek bir şey kayıp olmuyor bence. Gene de seslendirme olsa koyardım steam decki kenara dinlerdim uslu uslu. (LOL)
7.5/10 ama AC sinyal gibi deneyim mübarek, 5 ile 10 arasında gitgelli 7.5
Not. %80 Steam Deck’te oynandı. Mükemmel Deck oyunu.